Thành phố Trà Vinh (tỉnh Trà Vinh) được biết đến là nơi “mát nhất miền Tây” với gần 14.000 cây xanh cổ thụ, trong đó có trên 1.000 cây trên 100 năm tuổi như sao đen, dầu rái, me... Có được lượng cây đó là cả một quá trình tôn tạo, bảo quản, giữ gìn của cả cộng đồng.
Một con đường nội ô Tp.Trà Vinh
Thành phố xanh mát nhất miền Tây
Ông Bùi Ngọc Ẩn, Trưởng phòng quản lý cây xanh Tp. Trà Vinh cho biết, “mỗi cây xanh ở đây được đánh dấu và có một bộ “lý lịch” rất hoàn hảo từ tuổi đời, nguồn gốc, quá trình phát triển, bộ họ, vị trí, định kỳ vệ sinh, phun thuốc, cắt tỉa…, vì vậy rất thuận tiện trong khâu quản lý, chăm sóc bảo dưỡng cây”.
Mới đây, Trà Vinh đã phá bỏ vỉa hè xung quanh những gốc cây để chúng đủ sức phát triển. Cũng không có gì là lạ khi đến Trà Vinh, mọi người đều cảm nhận sự chung tay gìn giữ cây xanh của tất cả người dân. Ở đó không hề có bất cứ chiếc đinh, vít nào đóng vào thân cây đi kèm với những biển quảng cáo; không có chuyện mắc bóng đèn trên những thân cây từ các quán cà phê, kinh doanh; không có nạn bóc vỏ cây, giăng mắc sào phơi như ở những nơi khác. Hàng trăm cây cổ thụ được tiếp nước và thuốc bồi dưỡng cho cây trước nắng hạn, tất cả vì một mục đích làm cho khoảng không gian vốn đã xanh nay lại xanh thêm.
Ông Thạch Chia, ngụ phường 7, Tp. Trà Vinh nói, “người dân địa phương rất “cưng” cây xanh, luôn xem chúng là thành viên chung của gia đình mình, thành phố mình. Bất kỳ ai có hành động ngược đãi, xâm hại chúng đều được phát hiện, ngăn chặn kịp thời”.
Nhiều du khách đến Trà Vinh đều có chung đánh giá nơi đây có nhiều nét tương đồng với một số tỉnh của Thái Lan bởi đi đâu cũng thấy chùa chiền, tiếng nhạc ngũ âm. Nhưng Trà Vinh lại đẹp hơn, uy thiêng hơn, cổ kính hơn bởi đang sở hữu hàng chục ngàn cây cổ thụ quý hiếm nhất Việt Nam.
Chúng tôi có mặt dưới tàng lá to rộng hàng trăm mét vuông của cây Dầu Dù (tọa lạc tại phường 7) để cảm nhận không khí mát dịu rất “Trà Vinh”. Cây Dầu Dù này không chỉ hình dáng kỳ lạ mà ngay thớ gỗ cũng xoắn lại như sợi dây tạo sự khác biệt so với những loại cây khác. Thân cây cao khoảng 30m, gốc cây có chu vi trên 10m đi kèm bộ rễ rất to lớn tạo thành hình thù đẹp mắt thu hút rất đông du khách chụp ảnh lưu niệm. Tại chùa Bà Om, nơi được xem là địa điểm có rất nhiều bộ rễ cây có hơn trăm năm tuổi cũng là nơi rất lý tưởng để du khách quay phim, chụp ảnh. Ngoài ra dọc theo 4 cạnh của ao Bà Om còn có hàng trăm cây cổ thụ chen nhau trên những đoạn dốc rất đẹp và nên thơ mà du khách thường ví đây là Đà Lạt miền Tây.
Một nét văn hóa khác cũng rất “Trà Vinh” là hầu hết trên 144 ngôi chùa theo hệ phái Bắc tông lẫn Nam tông, dù có khác nhau về niên đại diện tích, địa điểm nhưng tất cả đều có sự xuất hiện của nhiều cây xanh cổ thụ. Đi kèm theo đó là rất nhiều loại chim muông trú ngụ, nhiều nhất là cò, vạc, se sẻ… tạo nên một không gian xanh êm ả thư thái, mát dịu.
Những bộ rễ cây độc, lạ tại ao Bà Om
Chung tay giữ gìn tài nguyên hiếm hoi
Chúng tôi ghé thăm chùa Âng, ngôi chùa Khmer nổi tiếng và cổ kính nhất Trà Vinh có đến 36.000 m2 cây xanh bao phủ. Hòa thượng trụ trì cho biết, trong nhiều thế kỷ qua, lý lịch của các cây đại thụ trong chùa đều được các thế hệ sư trụ trì ghi chép cẩn thận bởi cây là một linh hồn, một nhân chứng “biết nói” của lịch sử cần được gìn giữ và bảo tồn.
Nét rất riêng của Trà Vinh không giống như một số thành phố khác là tất cả những con đường dù lớn hay bé; địa thế thuận lợi hoặc không thuận lợi đều được cây xanh phủ kín. Thêm vào đó, chính quyền và người dân địa phương luôn thỏa thuận cao với mục đích gìn giữ cội nguồn bằng việc đặt những tên đường nội ô rất mộc mạc, dân dã, dễ nhớ, lâu quên như đường Hàng Me, đường Hàng Sao, đường Cây Dầu...
Cây Dầu Rái 700 năm tuổi ở Tp.Trà Vinh
Mới đây UBND tỉnh Trà Vinh vừa có chủ trương dành nguồn ngân sách hơn 550 triệu đồng để bảo dưỡng, chăm sóc các cây cổ thụ trong Khu di tích văn hóa lịch sử cấp quốc gia ao Bà Om. Trước đó tỉnh Trà Vinh còn mời các chuyên gia ở Hà Lan, Australia, Viện Giống cây trồng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đến khảo sát và thực hiện các biện pháp bảo dưỡng hơn 800 cây cổ thụ gồm sao, dầu, me trên trăm tuổi nằm trên các tuyến đường nội ô Tp. Trà Vinh. Qua khảo sát, tỉnh Trà Vinh đã cho lập dự án và phân bổ kinh phí 20 tỷ đồng để thực hiện các giải pháp bảo dưỡng, chăm sóc hàng trăm cổ thụ giai đoạn từ 2017-2020. Qua gần 2 năm được chăm sóc đặc biệt, có gần 400 cổ thụ trên 15 tuyến đường địa bàn Tp.Trà Vinh đã được phục hồi.
Bài và ảnh: Phan Thị Anh Thư
