(TITC) - Biển và hải đảo không chỉ là món quà vô giá được thiên nhiên ban tặng mà còn là nguồn lực chiến lược trong phát triển Du lịch Việt Nam. Phát huy hiệu quả giá trị, vai trò của biển và hải đảo sẽ góp phần đưa Du lịch Việt Nam phát triển bền vững, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững chủ quyền quốc gia.

Một góc biển trời Ninh Thuận. Ảnh: TITC
Với đường bờ biển dài hơn 3.260 km, hơn 3.000 hòn đảo lớn nhỏ cùng nhiều vịnh, bãi tắm làm say lòng người, hệ sinh thái phong phú cùng khí hậu ôn hòa là tài nguyên du lịch tự nhiên quý giá để Việt Nam phát triển du lịch biển đảo.
Lại mang trong mình những giá trị văn hóa - lịch sử sâu sắc, biển đảo Việt Nam còn góp phần tạo nên sự đa dạng, đặc sắc trong các sản phẩm du lịch. Nhiều đảo và vùng ven biển như Lý Sơn, Cù Lao Chàm, Phú Quốc… không chỉ có cảnh quan đẹp mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của ngư dân với các lễ hội đặc sắc như lễ cầu ngư, hát bả trạo, nghề làm nước mắm, nghề đánh cá truyền thống… Việc tổ chức các tour gắn với văn hóa biển đảo đã giúp du khách hiểu thêm về đời sống, phong tục của người dân vùng biển, đồng thời khơi dậy lòng yêu nước và ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.
Việc phát triển kinh tế biển góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương ven biển nhờ tạo ra nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người dân; cải thiện cơ sở hạ tầng như giao thông, điện, nước, viễn thông... Đặc biệt, du lịch biển giúp giảm chênh lệch phát triển giữa các vùng miền, góp phần xây dựng các đô thị du lịch hiện đại như Đà Nẵng, Nha Trang, Hạ Long, Phú Quốc… Đây chính là nền tảng vững chắc để Việt Nam hướng đến phát triển kinh tế biển bền vững.
Thông qua các hoạt động du lịch biển và hải đảo, ý thức bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và chủ quyền lãnh thổ quốc gia cũng được nâng cao. Tour đến các đảo không chỉ là trải nghiệm du lịch mà còn là hành trình giáo dục truyền thống, nâng cao lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm với biển đảo quê hương nhất là với thế hệ trẻ. Đây là sứ mệnh cao cả của du lịch biển đảo trong thời kỳ hội nhập và phát triển bền vững.
Trong những năm gần đây, du lịch biển đảo Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật nhưng cũng đang đối mặt với không ít thách thức. Trước hết, có thể khẳng định rằng du lịch biển đảo đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô và chất lượng. Nhiều địa phương ven biển như Quảng Ninh, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Bình Thuận, Kiên Giang… đã trở thành những trung tâm du lịch trọng điểm, thu hút hàng triệu lượt khách trong nước và quốc tế mỗi năm. Các bãi biển nổi tiếng như Hạ Long, Mỹ Khê, Nha Trang, Phú Quốc, Côn Đảo… không chỉ hấp dẫn du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng mà còn nhờ các dịch vụ nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí ngày càng phong phú và hiện đại. Du lịch biển đang chiếm tỷ trọng lớn trong tổng thu du lịch của cả nước, đóng góp mạnh mẽ vào tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và nâng cao đời sống người dân vùng ven biển.
Cùng với sự gia tăng về lượng khách, hạ tầng du lịch biển cũng không ngừng được đầu tư, nâng cấp. Hàng loạt khu nghỉ dưỡng cao cấp, khách sạn tiêu chuẩn quốc tế, sân bay và cảng du lịch hiện đại đã được xây dựng tại các địa phương ven biển. Các tour biển đảo cũng ngày càng đa dạng hơn, không chỉ đơn thuần là nghỉ dưỡng mà còn mở rộng sang du lịch khám phá, trải nghiệm, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa biển, góp phần nâng cao giá trị và sức hấp dẫn của sản phẩm du lịch Việt Nam.
Bên cạnh những thành công đáng ghi nhận, du lịch biển Việt Nam vẫn tồn tại một số hạn chế, chẳng hạn như phát triển “nóng”, thiếu quy hoạch bền vững đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường biển, suy giảm hệ sinh thái ven bờ; chất lượng dịch vụ tại một số điểm đến còn thấp, thiếu chuyên nghiệp và chưa thực sự thân thiện với du khách quốc tế; nhiều địa phương sở hữu tài nguyên biển phong phú nhưng chưa được khai thác đúng mức, như các đảo Cô Tô, Lý Sơn, Cù Lao Chàm… vẫn còn thiếu hạ tầng, dịch vụ, chưa tạo được sản phẩm du lịch đặc sắc để thu hút khách dài ngày.
Để du lịch biển phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn trong thời gian tới, Việt Nam cần có chiến lược đầu tư bài bản, đồng bộ và hiệu quả. Trước hết, cần tập trung quy hoạch và quản lý chặt chẽ không gian biển đảo, tránh phát triển tràn lan gây tổn hại môi trường. Đồng thời, chú trọng phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù, mang đậm bản sắc biển đảo Việt Nam, kết hợp hài hòa giữa du lịch nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái và văn hóa ngư dân. Bên cạnh đó, việc đào tạo nhân lực du lịch chuyên nghiệp, tăng cường quảng bá hình ảnh du lịch biển ra quốc tế và thu hút đầu tư nước ngoài cũng là những giải pháp then chốt.
Trong Quy hoạch phát triển du lịch Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 đã định hướng phát triển du lịch biển, đảo là khai thác tối ưu tài nguyên du lịch biển, đảo để phát triển các sản phẩm du lịch có khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực về nghỉ dưỡng biển, sinh thái biển và du lịch tàu biển; phát triển các trung tâm nghỉ dưỡng biển cao cấp, có thương hiệu mạnh trên thị trường quốc tế.
Với tiềm năng tài nguyên thiên nhiên phong phú, vị thế địa lý thuận lợi và được sự quan tâm, đầu tư của Đảng và Nhà nước, du lịch biển đảo Việt Nam có đầy đủ điều kiện để phát triển mạnh mẽ, đóng góp quan trọng đưa Du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Việc phát triển du lịch biển đảo một cách bền vững, hài hòa giữa lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường sẽ góp phần nâng cao vị thế quốc gia, tạo động lực cho sự phát triển bền vững, toàn diện cho đất nước trong tương lai.
Trung tâm Thông tn du lịch