Tỉnh Yên Bái xác định "du lịch văn hóa" là sản phẩm đặc trưng, phát triển theo hướng lấy bản sắc văn hóa làm cảm xúc chủ đạo, nhân dân làm chủ thể, trải nghiệm du khách làm trung tâm. Do đó, thời gian qua, các cấp chính quyền đã đẩy mạnh tuyên truyền, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và người dân trong phát triển sản phẩm du lịch gắn với bảo tồn di sản, hướng tới “biến di sản thành tài sản”, “biến tài nguyên văn hóa, thiên nhiên thành tài nguyên du lịch”.
Ruộng bậc thang Mù Cang Chải - di tích quốc gia đặc biệt trở thành điểm đến của nhiều du khách trong và ngoài nước
Toàn tỉnh hiện có 1 di tích quốc gia đặc biệt (ruộng bậc thang Mù Cang Chải), 1 di sản phi vật thể đại diện nhân loại (Nghệ thuật Xòe Thái) và 11 di sản phi vật thể quốc gia (riêng giai đoạn 2021-2024 có 6 di sản được công nhận).
Tỉnh chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp để khơi dậy lòng tự hào về bản sắc văn hóa, con người địa phương. Qua đó phục dựng nhiều nét văn hóa đặc sắc thu hút du khách, như: phong trào mặc trang phục truyền thống, trò chơi dân gian, thể thao dân tộc; khôi phục nghi lễ cưới hỏi truyền thống; quảng bá nét đẹp trong lao động, sinh hoạt (tắm tiên, búi tóc tằng cẩu, viết chữ Thái cổ, thủ công truyền thống…).
Công tác quy hoạch, đầu tư, bảo tồn và trùng tu di tích được định hướng ưu tiên cho các dự án nâng cao giá trị sản phẩm du lịch. Trọng tâm là các công trình tiêu biểu như Đề án "Bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể gắn với phát triển du lịch tỉnh Yên Bái giai đoạn 2022-2025, định hướng đến 2030” và các Dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2035…
Bên cạnh đó, tỉnh đẩy mạnh phát triển các làng nghề tiêu biểu thành điểm đến trong tour, tuyến du lịch, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa gắn với phát triển kinh tế du lịch bền vững.
Đặc biệt, quan tâm đến vai trò của các nghệ nhân trong bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, thời gian qua, tỉnh đã trình Hội đồng cấp Bộ, cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú cho 18 cá nhân (riêng giai đoạn 2021 - 2024 là 3 cá nhân). Năm 2025, tỉnh đề xuất xét tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú, Nghệ nhân nhân dân cho 8 cá nhân có phẩm chất đạo đức, tài năng nghề nghiệp xuất sắc, có nhiều đóng góp trong bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể gắn với phát triển du lịch.
Các nghệ nhân có vai trò rất quan trọng trong bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. (Trong ảnh: Nghệ nhân ưu tú Hoàng Hữu Định, xã Yên Thành truyền dạy văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ)
Cùng với đó, việc thành lập và nâng cao hiệu quả hoạt động của các đội văn nghệ cơ sở gắn với phát triển du lịch được đặc biệt chú trọng nhằm bảo tồn dân ca, dân vũ, giữ gìn nghề truyền thống và phát huy vai trò nghệ nhân trong sáng tạo, trao truyền di sản văn hóa tại cộng đồng. Từ nguồn hỗ trợ theo Nghị quyết số 10/NQ-HĐND, tỉnh đã hỗ trợ thành lập và duy trì hoạt động cho 243 đội văn nghệ quần chúng tại các thôn, bản du lịch cộng đồng… Đồng thời, các hội, đoàn thể tích cực triển khai phong trào thi đua, chương trình, dự án nhằm vận động hội viên tham gia bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc.
Thanh Chi
