Đối với người dân Bắc Ninh, loại hình du lịch này còn khá mới mẻ. Song, qua gần 2 năm triển khai thí điểm mô hình phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn 3 xã Đình Tổ, Phù Lãng và Hòa Long đã mang lại những hiệu quả bước đầu trong việc thay đổi nhận thức của người dân địa phương về phương thức làm du lịch ngay tại gia đình, làng xóm, quê hương mình.
Ông Đỗ Văn Hoan, Trưởng Ban Quản lý (BQL) dự án du lịch cộng đồng xã Hòa Long chia sẻ: Ban đầu, nghe đến việc phát triển du lịch dựa vào cộng đồng, bà con nhân dân còn bỡ ngỡ, người mừng người lo. Mừng vì sẽ có cơ hội để tăng thêm thu nhập, còn lo vì chưa bao giờ biết làm du lịch là thế nào và không biết có làm ảnh hưởng đến nếp sống quen thuộc không? Thế nhưng, được sự giúp đỡ của các cán bộ dự án, chúng tôi từng bước trực tiếp tham gia vào các hoạt động du lịch: từ việc tổ chức đón tiếp, giới thiệu, quảng bá với du khách về các giá trị văn hóa, ẩm thực đặc sắc của quê hương cho đến quá trình sản xuất, chế biến ra các sản phẩm du lịch, bán hàng lưu niệm... Không chỉ vậy, bà con còn được tham gia các khóa học hướng dẫn viên, nấu ăn, biểu diễn văn nghệ, lễ tân để làm quen với du lịch chuyên nghiệp. Qua đó, người dân trong thôn xã đã ý thức được nguồn lợi du lịch đem lại từ việc duy trì nếp sống hàng ngày, gìn giữ bản sắc văn hóa và tạo lập lòng tin, yêu mến đối với du khách.
Chị Nguyễn Thị Thẻ, hướng dẫn viên BQL dự án du lịch cộng đồng xã Đình Tổ tâm sự: Lợi thế là dân bản địa nên mình hiểu tường tận từng ngóc ngách, pho tượng trong chùa Bút Tháp và có thể giới thiệu đầy đủ, chi tiết những giá trị văn hóa, lịch sử của ngôi chùa. Mình cũng có thể giải đáp mọi băn khoăn, thắc mắc liên quan đến di tích nên du khách rất thích. Sau mỗi lần thuyết minh, giới thiệu với du khách như thế, mình lại có điều kiện được học hỏi, trau rồi vốn kiến thức và rèn luyện tính tự tin trong giao tiếp, ứng xử...
Rõ ràng, lợi ích của du lịch cộng đồng mang lại rất lớn. Nó không cần đầu tư quá nhiều kinh phí, lại giúp cộng đồng dân cư ở các địa phương có cơ hội tăng thu nhập, cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống về cả vật chất lẫn tinh thần, đồng thời vẫn gìn giữ, bảo tồn được các giá trị văn hóa bản địa, bảo vệ cảnh quang môi trường và phục vụ nhu cầu khám phá, tìm hiểu, trải nghiệm của du khách.
Ông Nguyễn Xuân Côn, Trưởng Phòng Nghiệp vụ Du lịch (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh) khẳng định: Nếu mô hình này phát triển và được nhân rộng sẽ góp phần khai thác, phát huy tốt những tiềm năng du lịch còn đang “tiềm ẩn” trên địa bàn tỉnh hiện nay. Chính vì vậy, trong quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2011 - 2020 và định hướng đến năm 2030, du lịch cộng đồng cũng được xác định là một trong những mục tiêu quan trọng đảm bảo tính bền vững phát triển du lịch của tỉnh.
