Việc thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm (xã đảo Tân Hiệp, TP. Hội An, Quảng Nam) nhằm hướng tới mục tiêu bảo vệ đa dạng sinh học, an ninh - quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Cù Lao Chàm có nhiều hệ sinh thái quan trọng, bao gồm hệ sinh thái rừng, hệ sinh thái nông nghiệp, hệ sinh thái rạn san hô, thảm cỏ biển, rong biển, hệ sinh thái bờ triều - vùng đá… gắn kết hình thành hành lang đa dạng sinh học nối liền từ rừng xuống biển. Theo các kết quả nghiên cứu khoa học cho thấy Cù Lao Chàm có hơn 1035 loài động, thực vật sinh sống trên đảo và 1.309 loài sinh vật biển. Trong đó, có rất nhiều loài nguy cấp, quý, hiếm cần được ưu tiên bảo tồn.
Rừng tự nhiên trên các đảo tại Cù Lao Chàm không chỉ có vai trò cung cấp nguồn thực phẩm và nước ngọt cho người dân mà còn góp phần quan trọng về đảm bảo môi trường sinh thái và an ninh - quốc phòng. Để bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ an ninh - quốc phòng và phát triển kinh tế - xã hội bền vững, xây dựng dự án thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm là rất cấp thiết.
UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu UBND TP. Hội An khẩn trương hoàn thiện đề án để UBND tỉnh thông qua và sẵn sàng các điều kiện để vận hành Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm. Tỉnh cũng vừa quyết định thành lập Hội đồng thẩm định dự án thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm. Hội đồng thẩm định có 12 thành viên, do ông Phan Thái Bình - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh làm Chủ tịch Hội đồng; bà Lê Thủy Trinh - Phó Giám đốc Sở TN&MT làm Phó Chủ tịch Hội đồng thẩm định.
Các thành viên trong Hội đồng thẩm định là cán bộ của Cục Bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học (Bộ TN&MT), Trường Đại học Khoa học Tự nhiên Đại học Quốc gia Hà Nội, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường TP. Đà Nẵng, Sở KHCN, Sở VHTTDL, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Sở Nội vụ, Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở TN&MT), Chi cục Kiểm lâm (Sở NN&PTNT). Các thành viên của Hội đồng đã nghiên cứu, khảo sát và phân tích về các điều kiện để xem xét quyết định việc lập Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm tại địa bàn xã đảo Tân Hiệp, TP.Hội An.
UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu UBND TP. Hội An khẩn trương hoàn thiện đề án để UBND tỉnh thông qua và sẵn sàng các điều kiện để vận hành Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm (Ảnh minh họa).
Trước đó, ngày 3/5/2024, UBND TP.Hội An đã có tờ trình gửi UBND tỉnh Quảng Nam về việc đề nghị phê duyệt Dự án thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm. Theo dự án thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm, tổng diện tích Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm và vùng đệm là 23.530ha, trong đó phần biển 21.887,2ha và phần đảo 1.642,8ha.
Tại kỳ họp thứ 11, Hội đồng nhân dân TP. Hội An (tỉnh Quảng Nam) đã điều chỉnh một số nội dung của dự án thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm. Việc điều chỉnh được thực hiện theo hướng bổ sung phần diện tích rừng tự nhiên đông nam đảo Hòn Lao vào phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt, giảm diện tích phân khu Phục hồi sinh thái để chuyển sang phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt (phần đảo), tăng diện tích phân khu Dịch vụ - hành chính và vùng đệm (phần biển, phần đảo). Trong đó, diện tích tăng 43,6ha đối với phân khu Dịch vụ - hành chính (phần đảo) tập trung chủ yếu cho nhiệm vụ bảo tồn, xây dựng vườn thực vật, trạm bảo tồn nguồn gen các loài động thực vật, vùng dược liệu kết hợp hoạt động nghiên cứu, giáo dục và phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng...
Đến nay, Cù Lao Chàm đã đáp ứng đầy đủ các tiêu chí thành lập khu dự trữ thiên nhiên hoặc vườn quốc gia theo Luật Đa dạng sinh học. Trong giai đoạn đến năm 2030, Cù Lao Chàm nên phân hạng là khu dự trữ thiên nhiên cấp tỉnh. Trong thời kỳ quy hoạch tiếp theo cần đề xuất chuyển hạng thành vườn quốc gia, các chuyên gia khuyến nghị. Việc thành lập khu bảo tồn thiên nhiên Cù Lao Chàm sẽ quản lý tổng hợp hệ sinh thái rạn san hô, thảm cỏ biển, rong biển, hệ sinh thái bờ triều - vùng đá, nhất là liên kết những hệ sinh thái để hình thành hành lang đa dạng sinh học nối liền từ rừng xuống biển, từ biển đến bờ.
Ngọc Ánh
