Kể từ khi Vịnh Hạ Long được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới đến nay đã được 20 năm. Khu di sản thiên nhiên thế giới này có những bước phát triển đặc biệt, trở thành địa chỉ hấp dẫn lớn đối với khách du lịch, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của địa phương. Mỗi năm, Vịnh Hạ Long thu hút hàng triệu khách quốc tế đến tham quan. Tuy nhiên, trong quá trình đô thị và phát triển kinh tế thị trường, Vịnh Hạ Long cũng đứng trước những thách thức không nhỏ về môi trường...
Để giảm thiểu những tác động xấu đến môi trường Vịnh, trong thời gian qua, tỉnh đã có nhiều giải pháp rất quyết liệt; cụ thể như cấm các hoạt động chuyển tải clinker, xi măng và các loại hàng hoá rời (dăm gỗ, đá các loại…), cho di chuyển các hoạt động khai thác, sàng tuyển, bóc rót than trên Vịnh v.v.. Gần đây nhất phải kể đến quyết định phương án di dời và quy hoạch các điểm cư dân làng chài, địa điểm nuôi hải sản bằng lồng bè, kế hoạch quản lý hoạt động vận chuyển khách tham quan du lịch và tàu lưu trú du lịch; tổ chức thu gom rác thải bảo vệ môi trường sinh thái trên Vịnh Hạ Long, hạn chế tối đa việc phát triển quỹ đất đô thị bằng hình thức lấn biển; chấm dứt hoạt động đầu tư đối với dự án xây dựng Khu du lịch sinh thái đảo Lờm Bò v.v.. Có thể nói, việc bảo vệ môi trường Vịnh đã nhận được sự quan tâm vào cuộc của các địa phương, ban ngành chức năng liên quan. Chỉ tính riêng Ban Quản lý Vịnh Hạ Long trong năm 2013 đã tiến hành tổ chức khảo sát, đánh giá môi trường Vịnh Hạ Long, phối hợp với Trung tâm quan trắc và phân tích môi trường quan trắc, đánh giá chất lượng nước biển ven bờ Vịnh Hạ Long; xây dựng phương án thu gom rác thải trên Vịnh Hạ Long và vận chuyển về bờ xử lý, kế hoạch ứng phó sự cố tràn dầu trên Vịnh, kế hoạch khảo sát, đánh giá hiện trạng hệ sinh thái rừng ngập mặn và bãi triều không có rừng ngập mặn khu vực Vịnh. Đồng thời, triển khai dự án thí điểm chạy thử nghiệm nhiên liệu sinh học trên tàu Thiên Cung của Ban Quản lý Vịnh; cũng như tham mưu cho UBND tỉnh về việc triển khai dự án “Thiết lập hệ thống thu gom, vận chuyển rác thải trên Vịnh Hạ Long về bờ xử lý sử dụng nhiên liệu sinh học và xây dựng mô hình giáo dục môi trường, nâng cao nhận thức cộng đồng bảo vệ di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long”. Nhờ đó, công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường ngày càng được nâng nên rõ rệt. Việc phối hợp tuyên truyền, giáo dục được tập trung vào các đối tượng: Ngư dân, những người tham gia các hoạt động kinh tế, xã hội trên và ven bờ Vịnh, khách du lịch, cũng như việc thực hiện xã hội hoá công tác bảo vệ môi trường tại một số khu dân cư làng chài ở xa đất liền như Vông Viêng, Cống Đầm đã phát huy được hiệu quả.
Cũng trong năm 2013, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long phối hợp với UBND huyện Cát Hải (Hải Phòng) làm sạch môi trường từ khu vực Trà Báu đến Vạn Tà, giáp ranh giữa Vịnh Hạ Long và các Vịnh thuộc quần đảo Cát Bà; lắp đặt thử nghiệm tại Thiên Cung - Đầu Gỗ nhà vệ sinh Bio-toilet công nghệ Nhật Bản do Công ty Cổ phần Công nghệ và CNC Việt Nam cung cấp; phối hợp với UBND TP Hạ Long phát túi nilon thân thiện với môi trường cho người dân làng chài Ba Hang, Hoa Cương; phối hợp với Trường Đại học phủ Osaka tổ chức trồng rừng ngập mặn tại khu vực Đầu Gỗ. Cùng với đó, Ban Quản lý Vịnh còn tăng cường bố trí nhân lực, phương tiện để thu gom, xử lý rác thải tại các điểm tham quan, các khu dân cư làng chài trên Vịnh. Kết quả trong năm 2013 đã thu gom, xử lý trên 5.000m3 rác...
Bà Phạm Thuỳ Dương, Trưởng Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, cho biết hiện nay cùng với Quy hoạch môi trường chung của tỉnh, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã xây dựng và trình UBND tỉnh phê duyệt phương án thu gom rác thải sinh hoạt trên Vịnh Hạ Long và vận chuyển về bờ xử lý theo mô hình thống nhất một đầu mối. Phương án thực hiện cho vùng lõi và vùng đệm của di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Ban Quản lý Vịnh cũng đã báo cáo với tỉnh về việc thành lập một đơn vị hoạt động công ích để thu gom xử lý nước thải, rác thải đảm bảo môi trường trên Vịnh Hạ Long. Chắc chắn trong thời gian tới, dưới sự chỉ đạo của tỉnh, ủng hộ của các ban, ngành, địa phương, phương án “Thu gom rác thải trên Vịnh Hạ Long và vận chuyển về bờ xử lý” sẽ sớm được đưa vào áp dụng để việc quản lý môi trường về một đầu mối trên Vịnh Hạ Long được thực hiện tốt hơn. Chất lượng môi trường sinh thái cho khu di sản thiên nhiên thế giới sẽ được cải thiện. Môi trường Vịnh Hạ Long sẽ không bị ảnh hưởng bởi tác động của rác thải, nước thải...