Chiều ngày 10/4/2009, tại Bảo tàng Tổng hợp tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT –DL) Lạng Sơn đã tổ chức tọa đàm khoa học để chuẩn bị công tác trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử Thành Nhà Mạc (phường Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn).
Di tích lịch sử Thành Nhà Mạc nằm trong quần thể di tích lịch sử và danh thắng Nhị, Tam Thanh – Núi Tô Thị, tại khu vực phường Tam Thanh, đã được xếp hạng di tích Quốc gia năm 1962. Dấu tích còn lại gồm 2 đoạn tường xây bằng đá giữa hẻm núi. Hiện nay di tích thành Nhà Mạc ở Lạng Sơn đang được đầu tư, tôn tạo đưa vào phục vụ du khách du lịch tham quan.
Theo Sở VH,TT–DL Lạng Sơn cần thiết phải phục hồi di tích này vì tính lịch sử và kiến trúc Thành Nhà Mạc, di sản văn hóa kiến trúc thành cổ tiêu biểu ở Lạng Sơn.
Buổi tọa đàm đã được các đại biểu tham dự đóng góp nhiều ý kiến thiết thực, phù hợp, để việc trùng tu, tôn tạo di tích đảm bảo vẫn giữ gìn và tôn vinh được những giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học của di sản, góp phần tô đẹp thêm cảnh quan văn hoá của quê hương Xứ Lạng.
Đây sẽ là những cơ sở quan trọng để việc tiến hành lập dự án trùng tu, tôn tạo di tích Thành Nhà Mạc được cụ thể, sát thực, khoa học đảm bảo đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra.
Liên quan đến việc thi công tại khu di tích thành nhà Mạc, tháng 3 vừa qua, Cục Di sản Văn hóa - Bộ VH-TT đã làm việc với Sở VH-TT Lạng Sơn về công trình đầu tư, quản lý, khai thác khu di lịch ở di tích thành nhà Mạc và đã thống nhất đề nghị tạm đình chỉ thi công tại khu di tích này cho đến khi thực hiện đầy đủ quy trình thủ tục bắt buộc.
Trên cơ sở khảo sát thực tế, PGS-TS Nguyễn Quốc Hùng, Cục phó Cục Di sản Văn hóa khẳng định: Trong thời gian qua, Sở VH-TT Lạng Sơn cùng các cơ quan chức năng đã quản lý và phát huy tốt quần thể di tích và danh thắng nơi đây. Tuy nhiên về thủ tục pháp lý của “Đề án đầu tư, quản lý, khai thác Khu du lịch thành nhà Mạc”, địa phương đã không thực hiện đúng quy định của Luật Di sản Văn hóa và Luật Xây dựng.
Trong quá trình xây dựng, nhiều hạng mục công trình không phù hợp với di tích, ảnh hưởng tới tính nguyên vẹn của di tích. Do vậy cần tiến hành khảo sát, khai quật khảo cổ trong khu di tích thành nhà Mạc để phát hiện thêm những di vật, hiện vật hoặc những công trình cổ.
(TTTTDL)