Du lịch giáo dục là hình thức du lịch kết hợp giữa trải nghiệm - học tập - thư giãn; đưa trẻ đến gần hơn với thiên nhiên, để trẻ được vui chơi, tự do khám phá kết hợp với tìm hiểu lịch sử, văn hóa, con người, mang đến cho các em chuyến du lịch bổ ích và cũng là cơ hội để các em hoàn thiện kỹ năng, thích ứng với cuộc sống, tự tin thể hiện bản thân.
“Những đứa trẻ như đàn chim non, đừng nhốt những chú chim non trong lồng” - là thông điệp của những người tổ chức mô hình du lịch giáo dục cho trẻ em dành cho các bậc cha mẹ.
Du lịch kết hợp với giáo dục dành cho học sinh không phải quá xa lạ, thế nhưng thời gian gần đây, hoạt động này mới thực sự được những người làm du lịch quan tâm và tổ chức thành mô hình chuyên nghiệp, tạo ra sản phẩm du lịch mới tại Lào Cai. Từ năm 2019, anh Lương Huy Vỹ - ông bố tâm lý và đam mê du lịch tại Lào Cai - đã tiên phong triển khai hoạt động dưới dạng một tour du lịch. Nhận thấy tầm quan trọng của việc cho trẻ khám phá thiên nhiên, anh đã kết nối với một số bạn bè, người quen có cùng mong muốn, tổ chức những chuyến trải nghiệm cho trẻ. Các em được khám phá núi rừng, bản làng, được tự tay hái mận, trồng cây… được tìm hiểu và học tập những thứ mới lạ từ thiên nhiên ngoài trang sách. Qua hành trình khám phá, các em phát huy được khả năng của mình, bên cạnh đó còn là cầu nối, gắn kết bố mẹ với con cái, kết nối các gia đình với nhau. Đây là hoạt động manh nha cho mô hình du lịch giáo dục đầu tiên triển khai ở Lào Cai.
Khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát, du lịch phục hồi, những người làm du lịch đưa ra nhiều sản phẩm du lịch mới, trong đó các tour du lịch dành cho trẻ được chú trọng, đặc biệt là trong các kỳ nghỉ hè. “Mùa hè, đừng nên ép con em mình đi học thêm nữa, cứ chữ nghĩa, con số thì chúng ta đánh mất tuổi thơ của con và có thể biến chúng thành những con vẹt, chỉ biết học. Rất nhiều đứa trẻ kiến thức “nhồi nhét” đầy đầu nhưng không biết phải xoay xở làm sao để có được bữa cơm khi mẹ vắng nhà. Hãy để trẻ thật sự có một kỳ nghỉ hè đáng nhớ, nhiều kỷ niệm, học được nhiều điều từ thực tế của cuộc sống. Những điều trẻ có được ở tuổi thơ sẽ ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách và phát triển trí tuệ của chúng sau này”, đó là chia sẻ của chị Cao Hương, chủ cơ sở homestay La Beauté Bắc Hà. Dịp hè này, chị Cao Hương tổ chức các tour du lịch kết hợp với học tập dành cho trẻ. Tham gia hoạt động du lịch do Cao Hương tổ chức, các em được khám phá bản làng ở Bắc Hà bằng xe máy, trải nghiệm gói bánh chưng đen, học vẽ sáp ong trên vải, làm nón lá cọ, bắt cá suối. Từ những hoạt động đó, các em khám phá thiên nhiên, có vốn kiến thức để vận dụng vào học tập, cuộc sống và tập cách sống tự lập; được tham quan cảnh đẹp, đồng thời các em sẽ xa rời điện thoại, thiết bị điện tử để sống hoà mình với thiên nhiên, ruộng đồng.
Để tạo thêm nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn, độc đáo, Phòng Văn hóa - Thông tin thị xã Sa Pa đã phối hợp với Trung tâm ngoại ngữ GEL tổ chức một buổi học trải nghiệm cho hơn 20 học sinh tiểu học, THCS với tên gọi “Trại hè tiếng Anh” (English Summer Camp). Lần đầu tiên hoạt động được triển khai ở Sa Pa nhưng đã thu hút sự quan tâm của nhiều người, đặc biệt là các bậc phụ huynh. Chuyến đi khởi động trại hè diễn ra trong 2 ngày, 1 đêm là cơ hội để các em kết hợp vừa học và thực hành tiếng Anh với giáo viên người nước ngoài, vừa tham quan, trải nghiệm các địa danh du lịch nổi tiếng và văn hóa các dân tộc thiểu số ở Sa Pa.
Địa điểm đầu tiên trong hành trình khám phá của các em là Tả Phìn. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên người nước ngoài, trợ giảng và sự tận tình của những người dân bản địa, các em đã có chuyến khám phá thú vị.
Sau chuyến trải nghiệm, đã có nhiều thay đổi tích cực đến với các em. Chị Thu Trang, mẹ một học sinh cho biết: Chỉ sau 2 ngày tham gia hoạt động, tôi thấy có sự thay đổi, con hứng thú với việc học tiếng Anh hơn, rất hào hứng kể cho cả gia đình về những trải nghiệm trong chuyến đi. Con tôi mong tiếp tục được tham gia trại hè thêm nhiều lần nữa.
Bà Lê Thị Hằng, Giám đốc Trung tâm ngoại ngữ GEL (thành phố Lào Cai) cho biết: Chúng tôi lựa chọn Sa Pa để khởi động trại hè năm 2022, bởi đây là nơi thu hút lượng lớn khách du lịch trong nước và quốc tế, do đó các em sẽ có cơ hội giao lưu với du khách một cách linh hoạt và ấn tượng.
Trại hè là cơ hội để xây dựng thử nghiệm sản phẩm du lịch giáo dục tại Sa Pa. Đó là sự kết hợp của việc quảng bá, giới thiệu điểm du lịch, văn hóa bản địa với việc thực hành tiếng Anh cùng giáo viên người nước ngoài. Ngay sau chương trình khởi động, trại hè chính thức bắt đầu các tour trải nghiệm kéo dài từ tháng 6 đến tháng 8, với các hoạt động diễn ra trong 3 ngày, 2 đêm hoặc 5 ngày, 4 đêm.
Theo bà Hoàng Thị Vượng, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin thị xã Sa Pa, đây là hoạt động rất thiết thực. Tham gia trải nghiệm, ngoài việc học, các em có thể là tuyên truyền viên giới thiệu nét đặc sắc, cảnh đẹp của Sa Pa tới gia đình, bạn bè; quảng bá, giới thiệu các địa danh du lịch nổi tiếng của Sa Pa đến với du khách. Trong dịp hè, chương trình có thể tổ chức vào các ngày trong tuần, đây cũng là cách giảm tải lượng du khách quá đông tại Sa Pa dịp cuối tuần.
Hiện nay, dư địa để khai thác tour du lịch giáo dục tại Lào Cai còn rất lớn. Các bản làng ở Sa Pa, Bắc Hà, Y Tý (Bát Xát) hoặc Nghĩa Đô (Bảo Yên)… với cảnh đẹp thiên nhiên và văn hóa bản địa phong phú là những địa chỉ thú vị, rất phù hợp phát triển mô hình du lịch này. Việc phối hợp giữa giáo dục và du lịch chuyên nghiệp sẽ là hướng đi hiệu quả, góp phần phát triển du lịch địa phương.
Hoàng Thu