Vườn quốc gia Bạch Mã đóng cửa không đón du khách gần hai năm nay để xây dựng, mọi việc diễn ra trong khu rừng này hầu như rất ít người được biết đến. Phải khó khăn lắm chúng tôi mới lọt qua được chốt chặn ở cổng vào và chứng kiến những hình ảnh khiến các nhà chuyên môn lo lắng.
Nổ mìn, chặt cây
Từ km8 tính từ cổng vườn, một công trường mở rộng đường lên Bạch Mã bắt đầu diễn ra ầm ầm như một mỏ đá lớn đang khai thác. Tại thác Ly Ly (ở km12), một trong những điểm dừng của du khách trên đường lên Bạch Mã, hàng chục công nhân khoan, chẻ đá và chuyển đá lên những chiếc xe tải nhỏ.
Cách thác Ly Ly khoảng 500m là thác Bà Đầm, cũng là một điểm du lịch tuyệt đẹp, có đặt một tấm bảng “đang nổ mìn, nguy hiểm, cấm vào”.
Một công nhân làm đường cho biết khu vực chân của hai ngọn thác tuyệt đẹp này trở thành mỏ đá để làm đường.
Từ km17 (đoạn biệt thự Đỗ Quyên) lên đến đỉnh Bạch Mã, con đường được mở rộng bằng cách bạt núi, chặt cây. Hàng trăm cây rừng nằm nghiêng ngả, giăng ngang đường. Hàng chục cây có đường kính lớn hơn 30-40cm (theo đánh giá của các chuyên gia, ở độ cao hơn 1.000m, những cây có đường kính như thế này đã là cổ thụ) cũng bị đốn hạ.
Gỗ rừng được chất thành từng đống, xếp hàng dài ven lề đường. Ít nhất chín cây thông cổ thụ được trồng từ những năm 1930, có cây đường kính chừng 60cm đã bị chặt trơ gốc.
Khách sạn Bonny, kiến trúc lớn thứ hai trong số 139 kiến trúc biệt thự cổ của người Pháp để lại, bị phá bỏ một phần để mở đường...
Ông Huỳnh Văn Kéo, giám đốc vườn quốc gia Bạch Mã, cho biết dự án mở rộng đường lên đỉnh Bạch Mã bắt đầu từ tháng 8-2009, tổng vốn 80 tỉ đồng, dự kiến hoàn thành cuối năm 2012. Theo ông, không thể tránh khỏi việc nổ mìn phá đá để làm đường.
Ông Kéo nói: “Nếu không dùng mìn thì không thể làm được, vì đá granit đen cứng lắm. Rõ ràng làm cái gì cũng phải trả giá. Do đó, nói không ảnh hưởng là không đúng nhưng chúng tôi cố gắng hạn chế tối đa sự ảnh hưởng”.
Về việc này, PGS.TS Lê Văn Thăng - viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường và công nghệ sinh học (Đại học Huế), đơn vị được mời đánh giá tác động môi trường dự án làm đường, cho rằng: “Nổ mìn thì ảnh hưởng đến sự phân bố các loài ở trong vườn. Bài toán đặt ra khi nổ mìn là các loài vật ảnh hưởng như thế nào, các loài di chuyển đi đâu thì phải tiếp tục nghiên cứu. Nhưng nếu không dùng mìn thì không có cách gì làm đường được cả”.
Riêng việc chặt cây, ông Kéo thừa nhận chỉ chặt một số ít cây nằm trên taluy, không chặt thì không thể thi công được. Đối với những cây thông cổ thụ, ông Kéo nói đây là những cây ngoại lai, được trồng khi Bạch Mã chưa là vườn quốc gia, lại nằm trên taluy dương nên phải chặt.
Biến Hải Vọng Đài thành chùa
Bạch Mã nổi tiếng không chỉ là điểm du lịch lý tưởng của vùng khí hậu lạnh giữa xứ sở nhiệt đới mà còn có Hải Vọng Đài là điểm cao lý tưởng để ngắm cảnh, nơi có thể phóng tầm mắt bao quát cả bạt ngàn rừng núi, đồng bằng, đầm phá và biển Đông.
Vườn quốc gia đã cho xây một ngôi nhà bát giác để vừa làm tháp canh rừng vừa là đài vọng cảnh của du khách. Thế nhưng giờ đây Hải Vọng Đài đã biến thành một ngôi chùa.
Ngay trước cửa ngôi nhà xuất hiện đôi ngựa đá lớn cùng tượng hộ pháp đứng chầu hai bên. Bên trong, cầu thang dẫn lên tầng hai đã bị đập bỏ và trở thành điện thờ.
Trên các bức tường treo rất nhiều bức ảnh với nhiều nội dung liên quan đến việc cho rằng Phật từng xuất hiện ở vườn quốc gia này. Trong đó có những bức ảnh chụp đám mây trắng, dưới ghi hàng chữ: “Mây hiện Quan Âm tại đỉnh thiêng Bạch Mã vào lúc 11g31 ngày lễ vía Đức Quan Âm 19-6-2007 âm lịch (1-8-2007)”. Một bức ảnh khác chụp một quầng ánh sáng trên một đám mây đen, dưới ghi hàng chữ “Quan Âm hóa rồng tại đỉnh thiêng Bạch Mã vào lúc 9g29 ngày Tết Đoan ngọ 5-5-2008 âm lịch”...
Thầy An (còn gọi là thầy Chơn Tâm), người đang giữ chùa, cho biết ngôi chùa này do sư thầy Hải Hòa - chủ một ngôi chùa ở ngoài Bắc - vào đầu tư. Việc đặt tượng Phật bắt đầu từ năm 2008, đến năm 2009 thì làm lễ và đúc chuông ngay tại chỗ.
Thầy An nói quy mô lớn lắm, đây mới chỉ giai đoạn đầu, không biết lúc nào mới xây xong. Thầy An cũng nói sắp tới sẽ sửa lại một số kiến trúc biệt thự cũ của người Pháp để làm nơi tu tập, tránh sự ồn ào vì vài năm sau khách khứa sẽ kéo lên ồ ạt.
Trả lời về việc biến Bạch Mã thành “non thiêng” và biến Hải Vọng Đài thành chùa, ông Huỳnh Văn Kéo nói: “Sự việc bắt đầu từ khi một đoàn trong giới khoa học lên Bạch Mã thì bỗng dưng xuất hiện hình ảnh Phật Bà Quan Âm hiển linh. Về mặt tâm linh, tôi không dám bình luận bởi vì bây giờ người ta có những ngưỡng vọng như thế. Thời gian ghi trên các tấm ảnh là lúc các nhà ngoại cảm có thêm các sư thầy đi lên Bạch Mã, đúng ngày vía Quan Âm”.
* Thưa ông, những hiện tượng tự nhiên như đám mây tạo hình, cầu vồng... mà nói là Phật xuất hiện, Phật phóng linh quang trên Bạch Mã liệu có quá gượng ép hay không?
- Cái đó tôi không bình luận được, vì tôi nói ở góc độ là nhà khoa học. Tôi có thể chụp ảnh, ghép hình được. Nếu người nào tạo dựng chuyện đó thì người đó mang tội... Từ xưa, chùa Linh Mụ đã được dựng lên câu chuyện huyền thoại như thế, mình không biết thật hay giả nhưng vấn đề quan trọng là nó đi vào lòng người.
* Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (cơ quan chủ quản của các vườn quốc gia) có cho phép xây chùa trong vườn quốc gia Bạch Mã không?
- Việc này là nhạy cảm, cũng không ai có quyết định. Bộ chưa cho phép, vì những cái đó hình thành một cách tự phát và ở trên một phạm vi nhỏ. Thật ra khi đúc chuông hoặc hô thần nhập tượng thì đều có ý kiến cả, nhưng là ý kiến không bằng văn bản. Các anh lãnh đạo cũng có lên (thăm chùa ở trên núi Bạch Mã - PV), nên có những cái không cho cũng giống như cho.