Từ chỗ người dân quen xả rác bừa bãi gây ô nhiễm môi trường, chỉ sau một năm triển khai dự án "Làng sinh thái", ý thức của người dân đã được nâng lên đáng kể nhờ các bài học về bảo vệ môi trường.
Thôn Tiên Chương (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) cách thành phố Vinh (Nghệ An) 10 km, khá thuận tiện về mặt giao thông. Nhưng vùng đất nằm gần khu mộ đại thi hào Nguyễn Du lại có khí hậu khắc nghiệt, 2/3 diện tích đất canh tác là đất trũng, bạc màu, hệ thống thủy lợi xuống cấp khiến sâu bệnh, thiên tai hoành hành. Đời sống người dân nơi đây vì thế gặp rất nhiều rất khó khăn.
Theo thống kê năm 2009, thu nhập bình quân đầu người chỉ đạt 6,5 triệu đồng một năm. Hơn nữa, vấn đề vệ sinh môi trường ở Tiên Chương còn nhiều hạn chế và ý thức bảo vệ môi trường, nguồn nước của người dân còn rất thấp. Các gia đình có thói quen xả rác bừa bãi, trong khi rác thải, nước thải lại không được thu gom khiến ô nhiễm cục bộ do nước thải tồn đọng thường xuyên xảy ra.
Thậm chí, các loại rác thải từ nông nghiệp như chai, lọ, bao bì phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chưa được người dân thu gom đúng chỗ nên xảy ra phát tán trong môi trường, gây ô nhiễm các nguồn nước dùng cho sinh hoạt và chăn nuôi.
Trước tình trạng đó, tháng 8/2010, Công ty Ôtô Toyota đã cùng với Trung tâm Đào tạo và Truyền thông Môi trường (Tổng cục Môi trường) phối hợp thực hiện hỗ trợ xây dựng và phát triển Dự án "Làng sinh thái" tại thôn Tiên Chương nhằm giúp nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, khắc phục điều kiện tự nhiên khó khăn và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân nơi đây một cách đồng bộ.
Làng sinh thái giúp cải thiện môi trường sống ở thôn Tiên Chương.
Với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 800 triệu đồng, sau một năm triển khai, dự án đã đạt được những kết quả bước đầu, mang lại nhiều kiến thức mới, lợi ích mới cho người dân nơi đây. Đó là những bài học cơ bản về vệ sinh môi trường gắn với cuộc sống thực tế, phù hợp với trình độ của người học và có ý nghĩa thực tiễn cao. Người dân trong thôn còn được cung cấp "Tủ sách nhà nông" với tổng số 230 cuốn thuộc hơn 100 đầu sách.
Trong khuôn khổ dự án, con đường dài 1 km mang tên "Con đường Toyota xanh" tại ngã ba dẫn đến khu mộ đại thi hào Nguyễn Du đã được hoàn thành với 240 cây xanh trồng hai bên đường, giúp tôn tạo cảnh quan môi trường cho di tích lịch sử này.
Dự kiến dự án được tiếp tục duy trì trong giai đoạn 2011 - 2012 với nhiều hoạt động nhằm củng cố kiến thức và kỹ năng thực hiện của cộng đồng để đảm bảo các hoạt động của dự án được triển khai liên tục.
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục môi trường Nguyễn Thế Đồng cho hay, mục tiêu của dự án là hỗ trợ người dân những điều kiện cơ bản ban đầu để có thể phát triển thành một làng sinh thái, thân thiện với môi trường, phù hợp với các yêu cầu thực tế tại địa phương. Sự thành công của dự án mở ra hy vọng trong tương lai mô hình này sẽ được phát triển và nhân rộng ra nhiều địa phương khác trong cả nước.
Đây là một trong các hoạt động nằm trong khuôn khổ chương trình tổng thể Go Green - Hành trình Xanh do Công ty ô tô Toyota Việt Nam, Tổng cục Môi trường và Bộ GD&ĐT phối hợp thực hiện.
Anh Khoa