Dựa theo bình chọn của các nhà báo viết về môi trường tại Việt Nam ngày 29/12. Dưới đây là 10 sự kiện nổi bật về môi trường tại Việt Nam năm 2011 do Báo Du lịch bình chọn:
1. Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu
Ngày 5/12/2011,Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2139/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu. Quyết định nêu rõ, biến đổi khí hậu là thách thức nghiêm trọng nhất đối với toàn nhân loại, ảnh hưởng sâu sắc và làm thay đổi toàn diện đời sống xã hội toàn cầu. Là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, Việt Nam coi ứng phó với biến đổi khí hậu là vấn đề có ý nghĩa sống còn. Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu đặt ra nhiều mục tiêu cụ thể như đảm bảo an ninh lương thực, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước, xóa đói giảm nghèo, bình đẳng giới, an sinh xã hội, sức khỏe cộng đồng, nâng cao đời sống, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên trong bối cảnh biến đổi khí hậu;
2. Hồ Ba Bể là khu Ramsar của thế giới
Ngày 5/6/2011, tại Bắc Kạn, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trao quyết định của Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục (UNESCO) công nhận hồ Ba Bể là khu Ramsar của thế giới. Hồ Ba Bể là vùng đất thứ 3 của Việt Nam được UNESCO công nhận là khu Ramsar (vùng đất ngập nước quan trọng của thế giới) sau khu Xuân Thủy ở tỉnh Nam Định và khu Bàu Sấu ở tỉnh Đồng Nai.
Nằm trong Vườn Quốc gia Ba Bể với 21 điểm du lịch, danh thắng đặc sắc, kỳ thú, như: hang Dơi, động Puông, động Nả Phoòng, động Thẳm Kít… hồ Ba Bể là khu du lịch sinh thái, văn hóa quan trọng trong vùng du lịch miền núi Ðông Bắc.
3. Chữa bệnh cho “Cụ Rùa" Hồ Gươm
Từ tháng 2/2011, ‘‘Cụ Rùa Hồ Gươm’’ có dấu hiệu rất mệt mỏi, bị khá nhiều vết thương và lở loét không chỉ ở cổ, mai, mà ở quanh thân, các kẽ chân, móng chân, da... Sau rất nhiều tranh cãi, ngày 3/4/2011, các chuyên gia đã quyết định vây bắt rùa Hồ Gươm để chữa bệnh. Rùa được điều trị bằng phác đồ riêng với các bước như: Xử lý các vết thương cho rùa và dùng bài thuốc an toàn, phân tích tác nhân gây bệnh, quyết định chủng loại thuốc, tính toán liều lượng thuốc cần dùng. Sau khi kết thúc dùng thuốc, đưa rùa ra bể nuôi dưỡng một thời gian để tiếp tục theo dõi. Sau 100 ngày điều trị, ‘‘Cụ Rùa’’ đã được thả xuống hồ vào ngày 12/7/2011, sau khi thanh lọc nguồn nước trong hồ.
4. Tạm dừng cấp phép khai thác khoáng sản
Kể từ ngày 30/8/2011, Chính phủ đã quyết định tạm dừng cấp phép khai thác khoáng sản. Quyết định này nhằm đối phó với những hoạt động khai khoáng tràn lan, thiếu quy hoạch, tự phát đã dẫn đến hậu quả ô nhiễm môi trường, phát sinh tệ nạn xã hội.
5. Phát hiện chuột đá “tuyệt chủng 11 triệu năm” ở Quảng Bình
Ngày 6/9/2011, ông Lưu Minh Thành, Giám đốc Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình), cho biết: Vườn đã nhận được thông tin trên từ Tổ chức Bảo tồn động thực vật hoang dã quốc tế (FFI) và nhóm chuyên gia điều tra đa dạng sinh học của VN ở vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng cho biết đã phát hiện ra loài chuột được cho là đã tuyệt chủng từ 11 triệu năm trước ở Quảng Bình. Con thú này có hình dạng giống chuột, đuôi dài và khá to, trông như đuôi con sóc, được phát hiện tại địa bàn xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa. Qua kiểm tra mẫu, các chuyên gia bước đầu nhận định đây là loài chuột đá (tên khoa học Laonastes aenigmamus).
6. Công ty Sonadezi Long Thành xả nước thải ra môi trường
Ngày 4/8, Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (C49) - Bộ Công an đã bắt quả tang Công ty Sonadezi Long Thành (huyện Long Thành - Đồng Nai) xả nước thải có mùi hôi đen đặc, hôi nồng nặc ra rạch Bà Chéo (thông với sông Đồng Nai).Theo kết luận của C49, Sonadezi có 3 vi phạm. Đầu tiên là hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật từ 5 đến dưới 10 lần với khối lượng trên 9.000m3 một ngày đêm ra môi trường. Thứ hai, công ty này còn thực hiện không đúng, không đầy đủ báo cáo tác động môi trường của Bộ Tài nguyên Môi trường đã phê duyệt. Cuối cùng, Sonadezi cũng không vận hành đầy đủ hệ thống xử lý nước thải đã được xây dựng. Với những vi phạm trên, công ty Sonadezi Long Thành đã bị xử phạt với tổng số tiền lên đến 405 triệu đồng.
7. Tê giác Java một sừng bị tuyệt chủng ở Việt Nam
Cuối tháng 4/2010, xác một con tê giác Java đã được phát hiện tại vườn quốc gia Cát Tiên. Theo các chuyên gia thú y, pháp y và chuyên viên về tội phạm động vật hoang dã, tê giác Java đó chết do vết thương đạn gây ra. Ngày 25/10/2011, Quỹ Quốc tế bảo tồn thiên nhiên (WWF) và Quỹ Bảo tồn tê giác quốc tế (IRF) khẳng định tê giác Java một sừng (Rhinoceros sondaicus annamiticus) từng sống trong Vườn quốc gia Cát Tiên đã tuyệt chủng tại VN.
8. Thủy điện gây động đất ở Quảng Nam
Từ đầu tháng 11/2011 ở khu vực huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam đã xảy ra nhiều trận động đất. Các trận động đất này đã gây ra rung động nền đất kèm theo tiếng nổ ở khu vực gần chấn tâm. Nhà cửa và các đồ vật treo đung đưa mạnh. TS. Trần Tuấn Anh, Viện trưởng Viện Địa chất khẳng định tại buổi làm việc vào chiều 1/12/2011 với lãnh đạo tỉnh Quảng Nam sau đợt khảo sát động đất ở huyện Bắc Trà My – Quảng Nam nói: “Nguyên nhân chính là do đới đứt gãy hoạt động mạnh trong lòng địa chất kèm theo công trình thủy điện Sông Tranh 2 ngăn dòng, tích nước lòng hồ gây ra động đất kích thích, lòng đất phát nổ làm rung chuyển mặt đất ở Quảng Nam trong thời gian qua”.
9. Tranh cãi về việc xây dựng thủy điện 6 và 6A tại Đồng Nai
Dự án thủy điện Đồng Nai 6 thuộc qui hoạch khai thác bậc thang thủy điện Đồng Nai. Trong quá trình thực hiện, chủ dự án là Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai thay đổi thành 2 bậc thang thủy điện, Đồng Nai 6 và 6A. Nhiều ý kiến của các chuyên gia cho rằng, nếu thực hiện thì 2 dự án thủy điện này sẽ tác động nghiêm trọng đến môi trường mà điển hình là hệ sinh thái của Vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên. Đồng thời vấn đề này có nguy cơ tác động đối với đa dạng sinh học và nông dân tại vùng dự án sẽ mất đất nông nghiệp, người dân vùng hạ lưu sẽ gặp khó khăn trong canh tác do môi trường thay đổi và kéo theo hàng loạt bất cập…
10. Triều cường lớn nhất lịch sử tại TP. Hồ Chí Minh trong 50 năm
Ngày 25/12, triều cường tại TP. Hồ Chí Minh đạt mức báo động III và trở thành đỉnh triều cường lớn trong lịch sử (kỷ lục ở mức 1,59m). Triều cường dâng cao khiến nước từ hệ thống cống thoát nước trào lên, tràn qua hệ thống bờ bao, kênh, rạch ven sông gây ngập đường. Gây ngập lụt ở đây cũng là do sự ứ đọng của lũ và công tác quy hoạch thoát lũ ở TP. Hồ Chí Minh chưa tốt, chưa đúng.