Sau khi được chính thức công nhận là một trong bảy kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới, Vịnh Hạ Long đang trở thành một trong những điểm đên hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước. Bên cạnh những cơ hội mới, ngành Du lịch Quảng Ninh cũng đang phải đối đầu với những thách thức trong định hướng phát triển gắn liền với việc bảo tồn, gìn giữ cảnh quan Vịnh Hạ Long một cách bền vững.
Trong kế hoạch chiến lược phát triển ngành du lịch của tỉnh Quảng Ninh, việc nâng cao chất lượng dịch vụ được coi là bước chạy đà hoàn hảo đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.
Cơ hội mới, thách thức mới
Với những giá trị ngoại hạng, Vịnh Hạ Long trở thành kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới đã mở ra cho ngành du lịch Quảng Ninh nhiều cơ hội mới. Có thể thấy những năm qua, Vịnh Hạ Long đang là điểm đến hấp dẫn của hàng triệu du khách quốc tế mỗi khi đến Việt Nam. Vịnh Hạ Long đã có mặt trong danh sách điểm đến của các công ty lữ hành trên toàn thế giới. Hàng chục chuyến tàu biển hạng sang đưa du khách đến với Vịnh Hạ Long mỗi năm. Đây còn được coi là địa danh hàng đầu để ngành Du lịch Việt Nam quảng bá thương hiệu đất nước, quảng bá hình ảnh con người, văn hoá Việt Nam.
Vịnh Hạ Long có diện tích khoảng 1.553km2, bao gồm 1.969 hòn đảo, phần lớn là đảo đá vôi, trong đó vùng lõi của Vịnh có diện tích 334km2 quần tụ dày đặc 775 hòn đảo lớn nhỏ. Cùng với môi trường biển trong lành, hệ sinh thái đa dạng, nhiều điểm đến tự nhiên, kỳ vỹ đã làm ngất ngây bao du khách là những điều kiện thuận lợi để phát triển các loại hình du lịch biển, đảo theo hướng đa dạng, tạo sự khác biệt. Nếu như cách đây khoảng 20 năm, lượng khách du lịch đến Hạ Long chỉ vài trăm nghìn, thì năm 2011 con số này là 6,2 triệu lượt, trong đó 2,3 triệu lượt khách quốc tế. Tổng doanh thu toàn ngành Du lịch đạt 3.400 tỷ đồng, tăng 20% so với năm 2010.
Nhìn một cách tổng thể, có được kết quả đó không thể không kể đến những nỗ lực, cố gắng của các cơ quan quản lý cũng như những doanh nghiệp làm du lịch tại Quảng Ninh. Đặc biệt, Quảng Ninh đã xây dựng chiến lược phát triển du lịch toàn diện và mạnh mẽ; đẩy mạnh liên kết du lịch giữa các vùng, miền trong tỉnh, trong khu vực và quốc tế, tạo sự liên kết bền vững. Trong đó, điểm nhấn quan trọng nhất chính là Vịnh Hạ Long. Sự phối hợp, hợp tác phát triển du lịch liên vùng giữa Quảng Ninh và một số tỉnh trong nước cũng như hợp tác quốc tế đã có chuyển biến tích cực, tạo điều kiện cho việc kết nối các điểm du lịch trong các tour du lịch liên vùng. Thêm nữa, các đơn vị quản lý, doanh nghiệp làm du lịch đã nỗ lực xây dựng hình ảnh, thương hiệu và chất lượng phục vụ du khách như tập trung xây dựng các sản phẩm du lịch có chất lượng cao, đặc sắc, đa dạng và đồng bộ trên cơ sở phát huy, khai thác giá trị của tài nguyên thiên nhiên Vịnh Hạ Long. Chính những yếu tố đó đã biến cơ hội phát triển du lịch của Quảng Ninh trở thành bước chạy đà hoàn hảo cho ngành kinh tế mũi nhọn này.
Tuy nhiên, đây vừa là cơ hội để xây dựng thương hiệu du lịch và quảng bá hình ảnh đất nước, cũng vừa là thách thức lớn với ngành du lịch nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng. Đó là làm thế nào để gìn giữ môi trường, phát triển du lịch để vịnh Hạ Long luôn là điểm đến hấp dẫn, là sự lựa chọn đầu tiên của khách tham quan trong nước và quốc tế.
Ông Trịnh Đăng Thanh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Chúng tôi nhận thấy rằng trách nhiệm của mình cần được đề cao hơn, tự giác thực hiện nghiêm túc quy trình bảo vệ môi trường, các biện pháp bảo đảm cho sự gắn kết, hài hòa giữa vịnh Hạ Long với thiên nhiên, bảo đảm cảnh quan được giữ nguyên trạng. Trách nhiệm của người dân thành phố Hạ Long nói riêng, của Quảng Ninh nói chung phải được nâng cao hơn bao giờ hết khi đã nhận được vinh dự này”.
Việc gìn giữ bảo vệ và tạo môi trường du lịch với kỳ quan vịnh Hạ Long không chỉ là việc làm của các cấp các ngành mà còn rất cần sự nâng cao ý thức của chính người dân địa phương và khách tham quan. Có như vậy mới biến tiềm năng của kỳ quan 2 lần được UNESCO vinh danh là Di sản thiên nhiên thế giới, và bây giờ được chính người dân và du khách bình chọn là 1 trong số 7 kỳ quan thiên nhiên mới của thế giới trở thành nguồn tài nguyên du lịch vô giá trên đất nước ta.
Nâng cao chất lượng dịch vụ - hướng đi bền vững
Để cơ hội đó trở thành lợi thế phát triển, ngành Du lịch Quảng Ninh đã xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu bằng những việc làm cụ thể, luôn đặt việc khai thác giá trị du lịch của kỳ quan song hành với việc bảo vệ, gìn giữ và tôn tạo. Có thể kể đến một vài định hướng như: Đổi mới cách thức, nâng cao chất lượng phục vụ, xây dựng thương hiệu du lịch Vịnh Hạ Long, xây dựng các cơ chế khuyến khích phát triển các sản phẩm du lịch thân thiện với môi trường... Tại Hội nghị đổi mới nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch Quảng Ninh vào dịp tháng 12-2011 vừa qua cũng đã thể hiện sự quyết tâm vào cuộc của chính quyền và doanh nghiệp tỉnh Quảng Ninh cùng thực hiện đổi mới tư duy làm du lịch.
Theo đó, công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng các khu dịch vụ ven bờ nhằm “giảm tải” cho Vịnh Hạ Long cũng được tính đến nhằm bảo tồn, khai thác có hiệu quả giá trị của Vịnh Hạ Long. Các công trình ven bờ được đầu tư trên nguyên tắc không được phá vỡ cảnh quan chung của Vịnh. Cùng với đó là xây dựng các sản phẩm du lịch đặc sắc, nhất là sản phẩm du lịch văn hoá, nghệ thuật, sản phẩm du lịch thể thao, giải trí, du lịch sinh thái và những khu vực du lịch mua sắm nhằm tăng sức hấp dẫn cho du lịch Quảng Ninh với trung tâm là Vịnh Hạ Long. Các hoạt động lao động sản xuất của cư dân làng chài vẫn được bảo đảm diễn ra trên Vịnh Hạ Long, nhưng được tổ chức một cách khoa học và có trật tự. Thêm nữa, tỉnh cũng có chính sách để đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề cao phục vụ cho quản lý và các dịch vụ của Vịnh Hạ Long. Ngoài ra, Vịnh Hạ Long còn sở hữu một đội tàu du lịch hùng hậu làm nhiệm vụ đưa khách tham quan vịnh ngày càng được đầu tư, nâng cao chất lượng đạt đến độ sang trọng đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của du khách.
Ông Hà Quang Long, Giám đốc Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch cho biết: Hiện nay, ngành Du lịch Quảng Ninh đang trong giai đoạn chuyển đổi từ số lượng sang chất lượng. Một số lĩnh vực còn yếu và thiếu đang được lên kế hoạch đầu tư như các sản phẩm có chất lượng cao và đẳng cấp quốc tế, các sản phẩm vui chơi giải trí, dịch vụ phụ trợ nhằm kéo dài thời gian lưu trú của khách. Bởi thực tế cho thấy, thời gian lưu trú của khách trung bình chỉ khoảng 1,5 ngày/khách. Cùng với đó, rất cần các nhà quản lý có những giải pháp phù hợp, ưu đãi đầu tư, thuế đất cho các khu du lịch phát triển tạo sức hút với du khách mỗi dịp đến với Hạ Long.
Được biết, tỉnh đang đề xuất cơ chế để kêu gọi đầu tư một tổ hợp vui chơi giải trí phức hợp trị giá khoảng 4 tỉ USD vào Vân Đồn và đây cùng với Vịnh Hạ Long sẽ là điểm nhấn của du lịch Quảng Ninh. Tại Hội nghị xúc tiến đầu tư Quảng Ninh 2012 vừa qua, dự án này đã nhận được sự ủng hộ của các bộ, ngành liên quan. Cùng với đó, tỉnh cũng đang mời các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia vào thực hiện các công trình vui chơi, giải trí đẳng cấp ở Hạ Long như: Bến du thuyền, lặn biển, dịch vụ leo núi, các trung tâm thương mại, mua sắm lớn, trò chơi cảm giác mạnh…
Vịnh Hạ Long là một vùng đất giàu có về tiềm năng phát triển du lịch, điểm đến quan trọng với khách du lịch quốc tế. Để khai thác tiềm năng, lợi thế, ngành Du lịch Quảng Ninh đã có sự phát triển cả bề rộng lẫn chiều sâu, bước đầu tạo ra môi trường có tính cạnh tranh cao và là động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Hoạt động du lịch đã thu hút được nhiều nguồn lực trong xã hội, các doanh nghiệp du lịch đã có những chuyển biến cả về số lượng và chất lượng, kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất phục vụ khách du lịch không ngừng được đầu tư phát triển. Thời gian qua, Quảng Ninh đã hình thành rõ nét các trung tâm du lịch của tỉnh, một trong trung tâm trọng điểm đó là du lịch không gian di sản - kỳ quan Vịnh Hạ Long.
Cùng với đó, công tác quảng bá, xúc tiến, hợp tác quốc tế đã được triển khai tích cực trong những năm qua như việc tham gia Diễn đàn liên khu vực Đông Á (EATOF) gồm 12 nước; Câu lạc bộ Vịnh đẹp nhất thế giới với sự tham gia của gần 100 nước… Đặc biệt, tổ chức nhiều chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch trong nước và nước ngoài, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế... Tất cả đã tạo nên một triển vọng mới cho Vịnh Hạ Long, mở ra cơ hội đưa kinh tế du lịch Quảng Ninh gặt hái được nhiều thành công.
TD