Khu du lịch Tràng An-Bái Đính (Ninh Bình) vinh dự được chọn là điểm đến tham quan của đoàn trong ngày Chủ Nhật của các hội viên UNESCO, 21/8. Đây là cơ hội để giới thiệu, quảng bá và tranh thủ sự ủng hộ của các hội viên UNESCO Thế giới công nhận Quần thể danh thắng Tràng An là di sản Thiên nhiên Thế giới.
Hơn 1.000 năm trước, Khu văn hóa tâm linh núi chùa Bái Đính là nơi đóng đô tạm thời của nhà Đinh khi xây kinh đô Hoa Lư, sau trở thành một trong “tứ trấn” của kinh đô Hoa Lư.
Dưới thời Lý, Quốc sư Nguyễn Minh Không đã dựng chùa tu hành, làm thuốc chữa bệnh cứu người tại đây.
Có thể khẳng định, từ xưa tới nay nơi đây là một trong những trung tâm Phật giáo (thờ Phật), Đạo giáo (thờ thần Cao Sơn), tín ngưỡng thờ Mẫu (mẫu Liễu Hạnh) của cả nước.
Khu du lịch sinh thái hang động Tràng An còn được coi là “Vịnh Hạ Long trên cạn” với tổng diện tích 2.168ha, được bao bọc bởi các dãy núi đá vôi, các hồ nước và hang động tạo thành một thế trận liên hoàn.
Các đầm nước được nối thông bởi 48 hang động xuyên thủy, trong hang có nhiều nhũ đỏ biến đổi tạo thành nét đặc trưng riêng của mỗi hang.
Toàn khu được chia làm bốn khu chức năng chính: Khu Bảo tồn đặc biệt Cố đô Hoa Lư; Khu trung tâm; Khu văn hóa tâm linh núi chùa Bái Đính và khu du lịch sinh thái hang động Tràng An.
Nơi đây có nhiều di vật, dấu tích của người tiền sử từ 5.000-30.000 năm trước trong các hang Búi, hang Trống. Dấu tích của các triều đại, đền phủ mang dấu ấn lịch sử cũng được lưu giữ ở đây.
Tràng An còn có hệ động thực vật độc đáo với hệ sinh thái trên cạn, dưới nước đan xen nhau.
Hệ sinh thái trên cạn với hơn 600 loài thực vật, 200 loài động vật, nhiều loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam.
Hệ sinh thái dưới nước có khoảng 30 loài động vật nổi, 40 loài động vật đáy, nhiều loài quý hiếm, đặc biệt là rùa cổ sọc.
Tràng An còn được ví như một “bảo tàng địa chất ngoài trời” bởi toàn bộ khu vực này được bao bọc bởi các dãy núi đá vôi hình cánh cung giữa vùng chiêm trũng ngập nước.
Các nhà khảo cổ và địa chất khẳng định khu hang động Tràng An-Hoa Lư xưa là một vùng biển cổ, cách nay khoảng 251-200 triệu năm, qua quá trình vận động địa chất mà kiến tạo nên.
Những khe nứt của sự vận động đó tạo ra các dòng chảy trong hang động đá vôi. Dưới chân các núi đá vôi, nhiều nơi có các hàm ếch, đó chính là dấu tích của biển tiến, biển thoái.
Theo các nhà khoa học, các hang động kasrt nổi tiếng của vùng núi đá vôi Hoa Lư-Ninh Bình và phụ cận có cách đây 4.000 năm. Do đó, ngày nay người ta gọi vùng núi đá vôi Hoa Lư-Ninh Bình là “Hạ Long trên cạn.”
Khu du lịch sinh thái hang động Tràng An còn gắn liền với khu di tích cố đô Hoa Lư. Đến đây du khách được khám phá hệ thống phòng thủ kiên cố của cố đô, một pháo đài hiểm trở, biệt lập với bên ngoài.
Khi xây dựng các tường thành, Vua Đinh Tiên Hoàng đã khai thác triệt để các điều kiện tự nhiên để phục vụ con người, ông nối những dãy núi đá vôi với nhau bằng các tường thành nhân tạo để tạo nên một đô thành vững chãi, độc đáo không nơi nào có được.
Núi bao bọc bốn phía, ẩn dưới mỗi ngọn núi là những hang động, mà điều kỳ diệu ở đây là các hang động này lại được thông với nhau bởi các thung nước, một nơi hết sức hiểm trở, tạo cho kinh đô Hoa Lư thế phòng thủ vững trắc: những ngọn núi cao chót vót kia chính là những đài quan sát, những tường thành bảo vệ kinh đô.
Vì thế kinh đô Hoa Lư còn được gọi là Kinh đô Đá. Khu du lịch sinh thái hang động Tràng An đáp ứng được các tiêu chí của UNESCO về giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản Thế giới: đó là tiêu chí về Giá trị Thẩm mỹ và tiêu chí về Giá trị Địa chất-địa mạo./.
Minh Hạnh