Cân nhắc việc làm thủy điện giữa khu bảo tồn

Cập nhật: 06/11/2009
Thời gian gần đây, công luận xôn xao nhiều về việc các dự án "vừa và nhỏ" mọc lên tùy tiện trong các Khu bảo tồn, Vườn quốc gia. Dường như các nhà tư vấn, đầu tư chỉ cần nắm chắc "công năng" dòng chảy thỏa mãn điều kiện phát điện là tiến hành lập dự án xin phép đầu tư. Không cần biết đến vị trí đó nằm tại vùng lõi, vùng đệm của các khu vực được bảo vệ, giữ gìn vì lợi ích đa dạng sinh học.

Việc Nhà máy thủy điện A Chò nằm trong Khu bảo tồn thiên nhiên Đắkrông (Quảng Trị) chuẩn bị khởi công xây dựng khiến dư luận càng thêm bức xúc. Theo quy hoạch, toàn bộ hồ chứa, kênh dẫn, đập dâng, đường ống áp lực, đường vận hành của nhà máy này đều nằm ở trung tâm khu bảo vệ nghiêm ngặt, còn nhà máy và trụ sở quản lý nằm trong khu phục hồi chức năng. Để có nhà máy 9,4 MW này, sẽ phải hy sinh 38ha rừng cổ thụ, 15ha đất khe suối cùng với 4.000ha trong vùng ảnh hưởng. Đa dạng sinh học (các loài động thực vật đặc hữu như: gà lôi lam màu trắng, sao la, gấu ngựa, gụ lau, kim giao, kim tuyến... , vị thế rừng đầu nguồn dường như không cản nổi "sức mạnh" vô hình của thủy điện. Đến nỗi dòng sông Đăkrông sẽ phải gánh 6 - 7 nhà máy thủy điện trong số 17 dự án thủy điện trên toàn địa bàn Quảng Trị.

Việc các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan như Sở TN&MT, Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn của Quảng Trị đều không đồng tình với việc lựa chọn địa điểm xây dựng nhà máy thủy điện A Chò là phù hợp với quy định của Thủ tướng Chính phủ cấm các hoạt động làm thay đổi cảnh quan tự nhiên trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của Vườn quốc gia, Khu bảo tồn.

Thiết nghĩ, đã đến lúc phải tiến hành một cuộc tổng điều tra về việc đầu tư xây dựng các nhà máy thủy điện đang diễn ra trên diện rộng như hiện nay, xem có bao nhiêu dự án đã, đang và sắp xây dựng vi phạm các quy định về pháp luật bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường. Tìm rõ nguyên nhân để không vì thủy điện mà hy sinh tài sản tự nhiên quý giá đem lại lợi ích không nhỏ cho cộng đồng và có giá trị đối với bảo tồn đa dạng sinh học khu vực, quốc tế. Lẽ nào những trận bão lũ xảy ra gây chết người, tàn phá tài sản vẫn chưa đủ cảnh tỉnh, chưa phải là cái giá quá đắt để người ta có thể thận trọng lựa chọn những vị trí phát triển ngành thủy điện ít "đối đầu" với tự nhiên nhất?

Nguồn: TN&MT