Sau những ngày xuân Tân Mão, từ Lai Châu vẫn có hàng trăm xe ô tô vận chuyển đào rừng về các tỉnh miền xuôi, báo động nguy cơ mất giống đào và nhiều vạt rừng bị tàn phá.
Với nhiều người dân bản địa ở Lai Châu, cuộc sống vốn nghèo khó nên khi nghe thấy có người muốn mua gốc đào, vì chút lợi nhuận họ đã bứng hết các gốc đào vườn nhà, thậm chí lên rừng tìm kiếm đào đem bán. Những ngày này, gốc đào được người dân mang bán tràn ngập thị xã Lai Châu và coi đó như một loại hàng hóa “hái ra tiền”.
Từ sáng sớm đến chiều tối, trên các trục đường Trần Phú, đại lộ Lê Lợi, Vừ A Dính của thị xã Lai Châu và các tuyến phố nhỏ khác, người bán gốc đào ngang nhiên xếp trên vỉa hè để rao bán. Theo ghi nhận của chúng tôi, trung bình mỗi ngày có hàng trăm gốc đào được người dân ở các xã Nùng Nàng, Tả Lèng, Hồ Thầu (Tam Đường), Lản Nhì Thàng, Sin Suối Hồ, Thèn Sin (Phong Thổ) đem về bán. Đa phần các gốc đào đều từ 5 - 10 năm tuổi, đào được cắt hết phần thân chỉ còn giữ lại phần gốc dài khoảng 50 - 60cm và trơ rễ. Người mua thu gom cho đủ xe ô tô vận chuyển về Hà Nội.
Khi được hỏi đào gốc đem bán như thế tết năm sau lấy hoa đào đâu chơi tết, anh Mùa A Sinh, ở bản Tả Lèng xã Tả Lèng, một người dân bán gốc đào trên đại lộ Lê Lợi buông một câu tỉnh bơ “Có tiền là bán thôi!”. Trung bình một gốc đào được bán với giá từ 200 - 500 nghìn đồng.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, ban đầu người dân chỉ đào những gốc đào ở vườn hoặc trên nương nhà mình để đem bán. Khi thấy có lợi nhuận cao, đào nhà đã hết, họ kéo nhau lên rừng tìm đào gốc mang về bán. Anh Sùng A Dênh ở xã Sin Suối Hồ (Phong Thổ) cho biết: “Ngoài hơn chục gốc đào ở vườn nhà, anh đã lên rừng tìm được thêm gần 20 gốc mang về thị xã bán. Thấy có tiền từ bán gốc đào, bây giờ hầu hết người dân trong bản mình đã kéo nhau lên rừng tìm đào để đem bán”.
Lên rừng tìm đào đã trở thành “phong trào” của nhiều bản làng vùng cao quanh khu vực thị xã Lai Châu. Để có được một gốc đào, họ dùng dao chặt nhiều cây mở đường lấy lối đi. Trong quá trình đào gốc đào, họ phá hầu hết các cây to nhỏ xung quanh, làm nhiều vạt rừng có nguy cơ biến mất, môi trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tiếp tay cho người dân phá đào hiện nay chủ yếu do một số tay buôn gốc đào từ Lai Châu đưa về Thủ đô.
Anh Nguyễn Văn Hùng, một người mua thu gom gốc đào trên đường Trần Phú cho biết, đây là cơ hội cho anh và nhiều người khác kiếm tiền. Tuần trước anh đã thu gom được hơn 500 gốc đào và thuê ô tô chở về Hà Nội bán với giá từ 1 - 1,5 triệu đồng/gốc. Hai ngày nay anh đã thu mua được gần 200 gốc đào và đang đợi mua thêm cho đủ xe ô tô.
Đào rừng ồ ạt bật gốc về xuôi đã và đang trở thành vấn nạn phá rừng ở nhiều bản làng vùng cao Lai Châu. Vì lợi nhuận trước mắt, người dân sẵn sàng đào những gốc đào nhiều năm tuổi ngang nhiên vận chuyển, bày bán khắp thị xã Lai Châu. Tuy nhiên, đến nay các cấp chính quyền tỉnh Lai Châu vẫn thờ ơ, coi như không có chuyện gì xảy ra.
Tây Bắc