Dư luận nhân dân sở tại đang rất lo ngại di tích danh thắng quốc gia Hòn Chồng-Hòn Đỏ có nguy cơ bị biến dạng nghiêm trọng trước chủ trương của tỉnh cho xây dựng dự án Công viên đá kết hợp khu giải trí Coffee Terrace, do Công ty TNHH Xây dựng và Đầu tư làm chủ đầu tư.
Động thái mới nhất liên quan đến dự án này là, ngày 18/4 Sở Kế hoạch - Đầu tư Khánh Hòa đã phát “Giấy mời khảo sát” gửi các Sở, ngành liên của quan của tỉnh với đề nghị tham gia đoàn khảo sát khu di tích danh thắng quốc gia Hòn Chồng… nhằm làm cơ sở tham mưu cho UBND tỉnh xem xét, quyết định địa điểm dự án xây dựng Công viên đá kết hợp khu giải trí Coffee Terrace.
Trong “Giấy mời khảo sát” này, Sở Kế hoạch-Đầu tư Khánh Hòa còn ra cả “điều kiện”: Sau buổi khảo sát, đề nghị cơ quan tham gia ý kiến bằng văn bản chính thức về các nội dung xin thỏa thuận địa điểm đầu tư theo lĩnh vực chuyên môn quản lý. Chậm nhất 4 ngày làm việc và gửi về Sở Kế hoạch-Đầu tư. Quá thời gian nêu trên, cơ quan không có văn bản tham gia ý kiến, xem như chấp thuận với nội dung xin thỏa thuận địa điểm đầu tư dự án. Dư luận cho rằng, đây là khoảng thời gian vật chất quá eo hẹp để các Sở, ngành liên quan nghiên cứu quy hoạch tổng thể khu di tích nói chung và các văn bản hiện hành liên quan.
Trước đó, ngày 1/3/2011, UBND tỉnh Khánh Hòa có văn bản gửi Công ty TNHH Xây dựng và Đầu tư với nội dung, trong đó cho biết: “UBND tỉnh thống nhất về chủ trương cho phép công ty TNHH Xây dựng và Đầu tư thực hiện đầu tư dự án Công viên đá, kết hợp khu giải trí Coffee Terrace tại vị trí Khu danh thắng Hòn Chồng - Hòn Đỏ theo đề nghị của Công ty.
Khu vực được chỉ định để đơn vị đầu tư xây dựng công trình kể trên rộng khoảng 3.000 m2, nằm trong vùng bảo vệ của Khu di tích danh thắng quốc gia Hòn Chồng – Hòn Đỏ.
Và dự án quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích Hòn Chồng-Hòn Đỏ đã được UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt từ năm 2009.
Nhưng điều khó hiểu nhất ở đây là, cũng liên quan đến việc thực hiện công tác chuẩn bị đầu tư xây dựng Công viên đá tại Khu di tích danh thắng Hòn Chồng-Hòn Đỏ, năm 2007 UBND tỉnh Khánh Hòa đã giao cho Sở VH-TT, nay là Sở VHTTDL làm chủ đầu tư, sử dụng nguồn vốn ngân sách.
Một trong những hạng mục của quy hoạch chi tiết khu danh lam thắng cảnh Hòn Chồng – Hòn Đỏ đã được UBND tỉnh ra quyết định cho phép lập dự án từ ngày 23/3/2007 và Quyết định phê duyệt chính thức quy hoạch ký ngày 22/10/2009.
Ngay sau đó, Sở VHTTDL Khánh Hòa đã triển khai xây dựng dự án Công viên đá theo ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh. Tuy nhiên, khi Sở này trình phương án cho UBND tỉnh xem xét, quyết định thì bị lãnh đạo tỉnh “bác”, và yêu cầu xây dựng phương án theo hình thức xã hội hóa.
Với thái độ thận trọng, sau khi xây dựng dự án Công viên đá, Sở VHTTDL đã gửi cho Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL) thẩm định theo quy định hiện hành. Và Cục Di sản văn hóa đã có văn bản thẩm định, trong đó yêu cầu chủ đầu tư là Sở VHTTDL Khánh Hòa cần lưu ý một số nội dung quan trọng khi triển khai dự án.
Để đảm bảo cho việc lần thứ ba trình dự án này cho tỉnh được “thông đồng bén giọt”, Sở VHTTDL Khánh Hòa đã gửi kèm văn bản, trong đó cho biết: Tổng mức đầu tư cho công trình xây dựng Công viên đá (2,4 tỷ đồng) là không lớn để phải tiến hành “xã hội hóa” nguồn vốn.
Hơn nữa, dự án xây dựng công viên lại nằm trong khu vực bảo vệ di tích danh thắng Hòn Chồng-Hòn Đỏ nên chịu điều chỉnh bởi các quy định của Luật Di sản văn hóa. Mặt khác, nếu tiến hành “xã hội hóa” thì sẽ phụ thuộc vào nhà đầu tư và sẽ khó giữ được như thiết kế ban đầu.
Song, lần này UBND tỉnh Khánh Hòa vẫn không chấp nhận dự án mà Sở VHTTDL xây dựng lại và có ý kiến thẩm định của cấp có thẩm quyền. Đồng thời, UBND tỉnh lại đồng ý cho Công ty TNHH Xây dựng và Đầu tư thực hiện đầu tư dự án Công viên đá kết hợp khu giải trí Coffee Terrace. Điều đó có nghĩa là, dự án mà Sở VHTTDL tiến hành nghiên cứu, xây dựng dự án Công viên đá trong hơn 3 năm qua bị loại bỏ.
Xã hội hóa trong lĩnh vực văn hóa mà cụ thể ở đây là xây dựng Công viên đá là cần thiết, nhưng dư luận cho rằng, nếu cho kết hợp cả khu giải trí để kinh doanh dịch vụ thì có nên chăng. Bởi theo mô hình dự án mà Công ty TNHH Xây dựng và Đầu tư phác thảo thì trong đó có tiến hành xây dựng nhiều hạng mục giải trí.
Khi xây dựng những hạng mục này sẽ tác động trực tiếp đến tính nguyên vẹn của khu di tích danh thắng quốc gia Hòn Chồng-Hòn Đỏ. Hơn nữa, khi tiến hành thẩm định dự án Công viên đá do Sở VHTTDL gửi, Cục Di sản văn hóa đã hết sức lưu ý: Dự án phải tôn trọng địa hình tự nhiên, không đắp đất san nền.
Chỉ tổ chức đường dạo nhỏ bám theo chu vi khu đất và một số đường đồng mức hiện trạng…Chủ yếu là các dạng đá cảnh đặt trực tiếp trên nền cỏ bên cạnh cây xanh tạo cảnh quan… Đây có thể nói là yêu cầu rất nghiêm ngặt, vì thế việc xây dựng các hạng mục giải trí như Công ty TNHH Xây dựng và Đầu tư liệu có được chấp thuận.
Chiều ngày 19/4, trao đổi với chúng tôi, ông Trương Đăng Tuyến, Giám đốc Sở VHTTDL Khánh Hòa cho biết: Hiện tại mới chỉ là đề nghị của nhà đầu tư, và Sở cũng đang chuẩn bị văn bản chính thức “lên tiếng” trên tinh thần không đồng ý với việc chuyển hướng qua “xã hội hóa” nhằm xây dựng công viên đá thành khu giải trí Coffee Terrace .
Lê Bá Dương